Alkaralar

Ziya Adnan · Site Admin Kayıt: May 06, 2003

`Holiganlar mi, öncelikle 92 kulübün baskani var... ` Brian Clough Gooners(Arsenal), Zulus(Birmingham City), Headhunters(Chelsea), Leeds Service Crew(Leeds United), The Urchins(Liverpool), Inter City Firm(West Ham United), Millwall(F-Troop), Red Army(Manchester United), County Road Cutters(Everton)… ‘Saydiklarim,’The Firm’, ‘The Football Factory’, ‘Green Street’ gibi filmlere ilham kaynagi olmus, Ada futbolunda 70’Ii yillarda adini duyuran holiganizm illetinin basrolünü oynayan tribün gruplardiydi. 1973 senesinde Manchester United küme düsmüs, maç günleri United taraftarlarinin çikardigi olaylar ertesi günün gazetelerinin mansetlerinden düsmez olmustu. O sene, Bolton Wanderers ve Blackpool arasinda, Bloomfield stadinda oynanan ikinci lig maçinda, bir Blackpool taraftari biçaklanarak öldürüldü. Bu olay ingiltere’de büyük yanki uyandirdi. Dönemin içisleri Bakani, tüm statlarda tel örgü kullanilacagini, ayrica statlarda deplasman takimi taraftarlarina ayri bir bölüm verilecegini açikladi. Ancak, alinan önlemlere ragmen zaman içinde Ada’da futbol siddeti giderek tirmanmaya devam etti. 1985 senesinin Mart ayinda, Millwalll ve Luton Town arasinda oynanan Federasyon Kupasi çeyrek final maçinda çikan olaylar nedeniyle maç defalarca durmus, Kenilworth stadinin disinda çikan kavgalarda onlarca polis ve taraftar yaralanmisti. ingiltere futbol tarihine ‘1985 Kenilworth Road Riot’ olarak geçen bu kara aksam sonrasinda, Luton Town yönetimi deplasman takimi taraftarlarini stada almayacaklarini açiklarken, dönemin Basbakani Margaret Thatcher, futbol terörünü önlemek için sert önlemler alacaklarini duyuruyordu. Futbol siddeti, dönemin Muhafazakar partisinin en önemli gündemi haline gelmisti . 29 Mayis 1985 tarihinde Brüksel’in Heysel stadinda, Liverpool ve Juventus takimlari arasinda oynanan sampiyon Kulüpler Kupasi finalinin öncesinde çikan olaylarda 39 Juventus taraftarinin hayatini kaybetmesi, ingiltere’de bardagi tasiran damla oldu. Tüm ingiliz takimlari, Avrupa kupalarindan bes sene men cezasi almis, Liverpool kulübünün cezasi ayrica bir sene uzatilmisti. Dönemin Basbakani ‘Demir Lady’nin, ‘Önce holiganizmi once kendi içimizden temizlememiz gerekiriyor, eger bunda basarili olursak gelecekte birgün belki yeniden yurtdisina gidebiliriz.” cümlesi unutulmamistir. 1979 senesinden 1990’a kadar Basbakanlik yapan Margaret Thatcher, ingiltere’de futbol siddetine savas açan politikaci olarak bilinir. Kabinenin Spor Bakani Colin Moynihan’in, tüm futbol taraftarina kimlik çikartilmasi önergesi, Parlemento da uzun süre tartisilmistir. *** Kulüp takimlarinin yanisira, 80 ve 90’li yillarda ingiltere Milli takiminin maçlari da sürekli siddet görüntüleri ile mansetlere tasindi, Fransa 98 Dünya Kupasi sirasinda çikan olaylarda yüze yakin ingiliz taraftar tutuklandi. 2000 Avrupa sampiyonasi esnasinda, ingiltere Milli takiminin turnuvadan ihraç edilmesi gündeme gelmesine karsin, ingiltere Milli takiminin turnuvadan elenmesi sorunu kendiliginden çözdü. *** Tarih : 15 Nisan 1989... Yer : Hillsborough... ingiltere futbol tarihinin en kara günününde, 15 Nisan Sheffield Wednesday’in Hillsborough stadinda, Federasyon Kupasi finalinde 94 Liverpool taraftari hayatini kaybetti. 300’e yakin taraftarin hastanelik oldugu, 766 taraftarin yaralandigi bu felaketten sonra, Lord Justice Taylor’un bir ayda hazirladigi, felaketinin nedenlerini yayinladigi rapor sonucu ingiltere’de tum statlarin koltuklu olmasina, tel örgülerin kaldirilmasina karar verildi. O tarihten sonra, ingiltere statlarinda ayakta maç izlenmesi mümkün olmamistir. *** Premier Ligin kuruldugu tarihten bu yana çok sey degisti ingiliz futbolunda. Hem de ne degisim. Tüm statlar, taraftarlar, haliyle tribün profili, sanki sihirli bir el dokunmuscasina. Günümüzde tel örgüler ayirmiyor taraftarlari, her takim deplasmana binlerce taraftarini götürüyor ciddi sorunlar yasamadan. Futbol terörü yüzünden bir zamanlar bosalma noktasina gelen tribünler, simdi her maçta dolup tasiyor. Premier lig takimlarinin kombine biletine sahip olabilmek için senelerce beklemek gerekiyor. Premier lig dünyanin en çok izlenen ligi ünvanina sahipken, ikinci ligi ‘Championship’in izlenme orani Türkcell Süper ligini geçiyor. Premier lig kuruldugundan bu yana sampiyon olamamis Liverpool taraftarlari bile, bu uzun bekleyisin yarattigi gerginlige ragmen yeri geldigi zaman susmayi becerebiliyor. Futbol sölenlerinde kadinlarin ve çocuklarin neseli görüntüleri düsüyor ekranlara. sampiyonlugu kaybeden takim, kazanana selam dururken, küme düsen takimin taraftarlarini alkisliyor tribünler. Büyük derbilerden sonra sahada oynanan futbolun kalitesi konusuluyor, izlerken hiç bitmesin istiyor insan, tadi damaklarda kaliyor. Temelini Thatcher’in attigi futbol siddetine karsi açilan savasi, uyguladiklari kati cezalarla kazandi ingilizler. Öncelikle hastaligin teshisini koydular, sonra gereken tedaviyi uyguladilar. Avrupa Kupalarindan men edildikleri dönemde bile ’Hakkimiz yeniyor’ sikayetinde bulunmadan, olup biteni hasiralti etmeden, büyük küçük ayrimi gözetmeden, bizim diyarlarda sikça duydugumuz “Birkaç kendini bilmez” klisesinin, ‘Münferit olaylar’ palavrasinin arkasina siginmadan. Kötü oynayip yenildikleri maç sonrasi, hakemlere, futbolu yönetenlere, rakip takimlara saldirmadan... *** Son sezonlarda futbolumuzda giderek artan siddet görüntüleri, statlarimizda sikça görülen linç ortamina bakarken, ingiltere örnegini yazmak geldi içimden. Futbol siddetini önlemenin yolunun, önce teshis, sonra tedaviden geçtigini, yeri geldiginde en kati cezalari uygulamanin gerektigini gözlemlemis bir futbolsever olarak. Büyük, küçük ayrimi gözetmeden, renklere ve taraftar sayisina bakmadan…. Nicedir yazarim, her kulübün kendi stadinda güvenligi saglamaktan sorumlu oldugu gerçegini. Türk futbolunda seyircisiz oynama cezasi miyadini doldurmustur. Yapilmasi gereken, olay çikaran taraftarlari statlardan men etmek, (ki ingiltere’de azili taraftarlar için ömür boyu men cezasi uygulanmaktadir) takimlara ciddi puan silme cezalari getirmek, ve hatta hükmen yenik saymaktir. Transfer sezonunda çuval dolusu paralari üçüncü sinif futbolculara saçanlar, futbol siddetine dair sürekli bahaneler üretmek yerine sorumluluktan payini almalidir. Sanirim futbolumuzda temizlige önce baskanlardan ve yönetim kadrolarindan baslamak gerekir. 20 Eylül 2004 tarihinde aramizdan ayrilan Brian Clough’un, kendisine `futbol holiganizmi`ne dair soru soran gazeteciye, `Holiganlar mi, öncelikle 92 kulübün baskani var... ` cümlesi, aslinda Türk futbolunun geldigi noktayi özetlemektedir. Ziya Adnan

aksitozkural · Site Admin Kayıt: Aug 27, 2002

Her zamanki gibi mukemmel yazmissin Ziya. O yillari canli canli olarak yasiyan biri olarak alacagimiz cok ders oldugunu biliyorum. Ne diyelim. Insaallah.

necdet_ozkazanci · Site Admin Kayıt: Apr 22, 2003

Eline saglik Ziya. Gerçekten de 1985 yilinda Heysel Stadinda yasanan facia, ingiliz futbolu için bir dönüm noktasi oldu. Animsiyorum da ingiltere hükümetinin 5 yillik cezaya tepkisi 5 yil yetmez daha uzun ceza verilsin gibi bir davranis olmus ve sert önlemler uygulamaya konulmus; uzun bir mücadele süreci yasanmisti. O dönemde Heysel Stadindaki olayi bir Türk takiminin taraftarlari yaratmis ve Türk takimlari 5 yil Avrupa kupalarindan ihraç edilmis olsaydi, bizim hükümetin ve futbol kamuoyunun bu karara tepkisi nasil olurdu diye düsündügüm zaman aradaki farki anlayabiliyorum. Kulüp yönetimlerinden ve tribünlerden öncelikle çikar ve rant temizlenip, yapay düsmanliklara son verilip, futbolun dostluk ve kardeslik oldugu anlayisi yerlestirilmeden huzura ermek ve tribünleri doldurmak zor gibi gözüküyor.